Bemanningswissel in binnenvaart steeds ingewikkelder door corona

"Het was een tendens die al gaande was, maar nu verder wortel schiet door het virus", constateert programmamanager Maurits van der Linde van PZI. De kwestie is van een andere orde dan de problemen die spelen in de zeevaart, waar bemanningen soms niet worden toegelaten tot een land of niet naar huis of naar hun schip kunnen reizen. Maar Van der Linde hoort de laatste tijd wel steeds vaker uit de binnenvaartmarkt over problematische bemanningswisselingen. ‘" komt voor dat de opkomende ploeg uren moet wachten om op het schip te kunnen komen", vertelt Van der Linde. "Deze afwijkende wijze van wisselen leidt tot stress, frustratie en onbegrip bij de bemanningsleden. Menselijke factoren die doorgaans geen bevorderlijk effect hebben op de veiligheid."

Pakketbezorging

In de binnenvaart was het goed gebruik dat eigenaren van laad- en losplaatsen toestemming gaven voor bemanningswisselingen. "Vanzelfsprekend heeft de binnenvaart er begrip voor dat er regels zijn voor betreding van een terminal", vervolgt Van der Linde. "Er hebben risicovolle activiteiten plaats en er gelden strenge veiligheidsregels. En het coronavirus brengt extra zorgen met zich mee. De meest effectieve maatregel is dan een verbod op een proces."

Van der Linde vindt dat de binnenvaart ook de hand in eigen boezem moet steken. "Er zijn verhalen bekend dat pakketjes van Bol.com worden bezorgd bij een portier, honden worden uitgelaten op de terminals, bezoek lukraak het schip bezoekt of niet de juiste veiligheidskleding wordt gedragen door de opkomende ploeg. Wonen en werken gaan traditioneel hand in hand in de binnenvaart en dat staat soms haaks op belangen van walorganisaties. Het proces rondom het wisselen van bemanning verdient in het Corona-tijdperk nog meer zorgvuldigheid."

Onveilige situaties

Het verbod om bemanning toe te laten op de overslagterreinen kan volgens PZI leiden tot onveilige situaties. Zo moet het laden of lossen worden onderbroken om het schip te verhalen naar een openbare steiger om bemanning aan en van boord te laten gaan. "Dit leidt tot meer risicovolle taken, zoals aan- en afkoppelen, navigeren en aan- en afmeren."

Het uitstel van een bemanningswissel tot het laden en lossen is beëindigd kan ertoe leiden dat de werk- en rusttijden niet kunnen worden gehandhaafd.

Ook een op alternatieve manier wisselen van bemanning kan leiden tot een verhoogd risico. Zoals een wissel via het water door de inzet van roeiers of met de bijboot van het binnenvaartschip. Beide zijn onveiliger dan een wisseling via de wal.

Daarnaast mag volgens Van der Linde op sommige locaties nog wel worden gewisseld, maar alleen te voet en niet meer met de auto. "Dat betekent dat er soms lange afstanden moeten worden gelopen, soms onder slechte omstandigheden en met bepakking.’"

Protocol

Om het wisselen van bemanningen in de binnenvaart beter te structureren, werkt PZI aan een Covid-19 protocol. Hierin worden de bekende maatregelen tegen verspreiding van het virus opgenomen, zoals handen wassen en 1,5 meter afstand houden. Dat betekent in de praktijk dat slechts een beperkt aantal mensen gelijktijdig naar binnen gaat in de portiersloge, dat daar niets onnodig wordt aangeraakt en alle opvarenden mondkapjes dragen in de vertrekken aan de wal. Verder moet in het protocol worden omschreven wat wel en niet mag op de betreffende laad- en losplaats en onder welke voorwaarden. "Het is beter te voorkomen dat bemanningsleden in contact komen met terminal-medewerkers", zegt Van der Linde. "Dit kan door het proces van aan- en afmelden zoveel mogelijk te digitaliseren. Eventueel kan dan nog op afstand bij de balie een ID worden getoond."

Begrip

Het is de vraag of opvarenden zitten te wachten op nog meer regels, zoals dit protocol. "Wanneer er begrip is voor elkaars werelden dan moet er een weg zijn om aan alle belangen gehoor te geven", vindt Van der Linde. "We werken in een miljardensector die een vitale rol in de maatschappij vervult. Daarbij hoort enerzijds een professionele houding en anderzijds begrip en medewerking voor de werkwijze van een ketenpartner. Uiteindelijk zijn we allemaal een schakel binnen de logistieke keten, die op een effectieve en efficiënte wijze het product van A naar B laat gaan."

Door: Schuttevaer