NS ziet reizigers terugkeren in de trein, maar lijdt nog steeds verlies

Het financiële resultaat en onze prestaties op het spoor zijn in de eerste helft van 2025 verbeterd. We zien een groei van reizigers in de trein en meer reizigers komen op tijd op hun bestemming. Dat hebben we samen bereikt en dat is een groot compliment aan al mijn collega’s die hier zoveel energie in hebben gestoken. Onze kortingstickets en campagnes zorgen voor meer reizigers in de trein, al is de groei nog altijd minder dan we gehoopt hadden. Wel liggen de besparingen op koers om de kosten meer in lijn te brengen met de opbrengsten. Tezamen is dit een bemoedigende start van de nieuwe hoofdrailnetconcessie
Treinkaartje relatief betaalbaar houden
We zijn er echter nog niet. NS heeft tot 2027 nodig om weer zwarte cijfers te schrijven. De weg er naartoe zal niet makkelijk zijn. NS moet scherpe keuzes blijven maken om het treinkaartje relatief betaalbaar te houden, een aantrekkelijke werkgever te blijven en met besparingen zo min mogelijk de reiziger te raken. En dat terwijl we ook geconfronteerd worden met bezuinigingen op het openbaar vervoer en een lagere overheidsbijdrage voor de ov-studentenkaarten, wat op jaarbasis 97 miljoen euro scheelt.
Betrouwbaar Beter
NS en ProRail hebben samen met het programma Betrouwbaar Beter extra maatregelen genomen om prestaties op het spoor te verbeteren en die pakken goed uit. Reizigers waren hierdoor vaker op tijd en hadden meer kans op een zitplaats, ondanks de grote hoeveelheid impactvolle infrastoringen op het spoor in de eerste helft van 2025.
Met ingang van de nieuwe hoofdrailnetconcessie op 1 januari zijn de belangrijkste prestatieafspraken aanscherpt. De reizigerspunctualiteit, die NS per 1 januari rapporteert op 3 en 10 minuten (in plaats van 5 en 15) scoorde de eerste zes maanden van 2025 boven de streef- en bodemwaarde. Voor alle prestatieafspraken geldt dat de afgesproken bodemwaardes in de eerste helft van 2025 zijn gehaald. Dat geldt ook voor de zitplaatskans, die NS vanaf 1 januari specifiek rapporteert voor de tweedeklas in plaats van de eerste- en tweedeklas tezamen.
Nieuwe collega's aangetrokken
NS heeft geïnvesteerd in het aantrekken van nieuwe collega’s en beschikbaar materieel en langdurige snelheidsbeperkingen zijn verwerkt in de dienstregeling. Samen met ProRail hebben we de dienstregeling betrouwbaarder gemaakt, vooral rond geplande werkzaamheden. Daarnaast is er door slim onderhoud en reparatie van treinen voldoende treinmaterieel beschikbaar. Het aantal infrastoringen is te hoog. ProRail probeert het aantal infrastoringen te verminderen en de beperkingen op het hele spoornet meer voorrang te geven en zo snel mogelijk op te lossen.
Opbrengsten reizigersvervoer
De opbrengsten uit reizigersvervoer in de eerste helft van 2025 zijn gestegen naar 1.569 miljoen euro (2024: 1.492 miljoen euro), ondanks dat NS in deze periode te maken had met de NAVO-top, stakingen, werkzaamheden en relatief veel infrastoringen. De additionele bijdragen van overheden in relatie tot reizigersvervoer zijn in het eerste halfjaar gedaald tot 21 miljoen euro (2024: 104 miljoen euro), onder andere door het wegvallen van de compensatie voor lagere studentenkaarttarieven (2024: 44 miljoen euro). De opbrengsten van de exploitatie van stations kwamen uit op 264 miljoen euro (2024: 250 miljoen euro).
Onderliggend verlies
NS heeft in de eerste helft van 2025 een onderliggend verlies van 60 miljoen euro gerealiseerd (2024: -65 miljoen euro). De kosten die NS maakt om de treindienst te rijden blijven hoger dan de opbrengsten door de verkoop van treinkaartjes en -abonnementen. Ook is de inflatie waarmee NS de afgelopen jaren in de kosten werd geconfronteerd niet volledig in de prijzen van de treinkaartjes doorberekend. Rekening houdend met onder meer het boekhoudkundige effect van de bijzondere waardevermindering voor de hoofdrailnetconcessie noteert NS onder aan de streep een nettoverlies van -9 miljoen euro (2024: -33 miljoen euro).
In de eerste helft van dit jaar heeft NS 146 miljoen euro geïnvesteerd in onder andere de aankoop en modernisering van treinen en de uitbreiding en verduurzaming van werkplaatsen, stations en kantoren. Ondanks de huidige financiële situatie blijft NS investeren in de toekomst.
Loonsverhoging met terugwerkende kracht
Hoewel NS in de halfjaarcijfers rekeninghoudt met een loonsverhoging met terugwerkende kracht, zijn niet de totale effecten van de nog af te sluiten cao in de cijfers verwerkt. Naast een loonsverhoging leidt het afspreken van een mogelijke regeling tot vervroegd uittreden bij zwaar werk tot het verantwoorden van een verplichting van ruim 200 miljoen euro in het tweede halfjaar van 2025, welke de komende jaren zal worden uitbetaald.
In de eerste helft van het jaar is het aantal reizigerskilometers met 2,2 procent toegenomen ten opzichte van dezelfde periode in 2024, gecorrigeerd voor de effecten van de stakingen en de NAVO-top. De reizigersgroei is onder andere te danken aan de nieuwe dienstregeling die in december 2024 is gestart met 1.600 extra treinen per week en door de betere prestaties op het spoor.
Zakelijke reizigers
De opbrengsten zijn verbeterd doordat meer zakelijke reizigers de trein nemen en NS meer reizigers weet aan te trekken in de daluren door kortingstickets en dal-abonnementen. Zo werden er in de eerste helft van dit jaar 394.000 NS PrijsTijd Deals verkocht (2024: 209.000), een stijging van 89 procent. De mogelijkheid om in- en uit te checken met de betaalpas maakt reizen met de trein laagdrempelig voor de incidentele reiziger en wint aan populariteit: in de eerste helft van dit jaar zijn hiermee 54 procent meer ritten gemaakt. In totaal zijn er in de eerste helft van het jaar 5,5 procent meer treinkaartjes verkocht in vergelijking met het eerste halfjaar van 2024.
Prijsstijging treinkaartje zoveel mogelijk beperken
NS blijft zich inspannen om het kostenniveau te verlagen en daarmee de financiële prestaties te verbeteren en de prijsstijging van het treinkaartje zoveel mogelijk te beperken. NS bespaart met als doel dat de structurele kosten vanaf 2028 met 200 miljoen euro gedaald zijn, onder meer door het hoofdkantoor te laten krimpen en te besparen op inhuur, IT en huisvestingskosten. NS doet er alles aan om ervoor te zorgen dat besparingen zo min mogelijk impact hebben op reizigers en de operatie. Dat is echter niet volledig te voorkomen. Zo heeft NS de Jongerendagkaart vervangen voor een gratis kortingskaart, omdat de Jongerendagkaart niet meer bij de huidige financiële situatie van NS past.
NS verwacht aan het einde van dit jaar 50 miljoen euro van de 200 miljoen euro aan structurele jaarlijkse besparingen te hebben gerealiseerd.